Koordinasyon Testleri

Koordinasyon; düzgün, doğru ve kontrollü hareketler yapabilme yeteneğidir. Kısaca ince motor yeteneklerin kullanılmasında, mesleki aktivitelerin gerçekleştirilmesinde, yürüme, koşma, atlama gibi günlük yaşamla ilgili basit ve yardımcı aktiviteleri yapmada motor koordinasyon gereklidir. (Balaban vd., 2009, s.134)

Bernstein (1967), koordineli hareketleri, çocuğun kendinden bağımsız olan fazla hareketlerini kontrol etme süreci olarak tanımlamıştır. Bu bağlamda koordinasyon, motor organların kontrolünün düzenlenmesidir. (Savelsbergh ve van der Kamp, 1993, s.289) Örneğin, bebek ilk yürüdüğünde, hareket fazlalığı mevcuttur ama bu sadece bacaklarında değil, tüm vücudundadır. Bu adım adım azalır, kolların koordinasyonu bacaklarınkinden önce gelir ve bu daha iyi bir vücut dengesinin devamına yardım eder. (Hurlock, 1956, s.149)

Yaşamın ilk ayının bir özelliği olan çaresizlik durumundan çıkması için her bir çocuk muhakkak kassal mekanizmanın etkili bir koordinasyonunu geliştirmelidir. Bireysel becerilerde ustalaşma ve onları iyi koordine etme bir gecede meydana gelmez, zaman ve tekrarlı pratik gerektirir. (Hurlock, 1956, s.136; Kail, 2004, s.164) Okul öncesi dönemde kaba motor hareketleri sağlayan kaslardaki gelişme, ince motor hareketleri sağlayan kaslara oranla daha fazladır; dolayısıyla da çocuklar rahatlıkla koşup, zıplayabilmelerine karşın, dar bir tahta üzerinde denge sağlamak gibi daha üst düzeyde motor koordinasyon gerektiren hareketleri yapmakta güçlük çekerler. İnce motor kasların koordineli bir biçimde, tam olarak işlevlerini yerine getirebilmeleri ancak ergenlik döneminde gerçekleşebilir. (Erden ve Akman, 2012, s.49) 

Motor koordinasyon ve öğrenme sonuçlarını birbirine bağlayan birçok kanıt mevcuttur. Mesela  araştırmalar, motor güçlüğü olan çocukların dilde, okumada, telaffuzda ve aritmetikte önemli sorunlar sergilediklerini ve disleksi gibi öğrenme güçlüğü olan çocukların yüksek oranda motor güçlük sergilediklerini göstermiştir. Dahası, çalışmalar, küçük çocuklarda motor koordinasyonu, çocukların gelecekteki matematik ve okumadaki başarısının tahmin edilmesinde tek ve önemli bir unsur olarak görmektedir. Sonuç olarak motor koordinasyon ile öğrenme ilişkisinin doğası belirsiz olsa da akademik anlamda zayıf başarı riskinde olan çocukların belirlenmesinde motor koordinasyonun çok önemli olabileceği tartışılmaktadır. Son araştırmalarda, motor koordinasyon, işleyen bellek ve öğrenme çıktıları arasında önemli bir bağlantı olduğunu ileri sürmektedir. (Rigoli vd., 2012, s. 766)

Araştırmalar, zayıf motor koordinasyonu, dikkat dağınıklığına, düşük benlik algısına ve zayıf öz-kavrama bağlamaktadır. Düşük motor koordinasyonu olan çocukların genellikle eğitimsel olarak beklenenden daha az başarı gösterdiği ve akran ilişkilerinde güçlükler yaşadığı bulunmuştur. Buna ilaveten Motor koordinasyonu düşük olan çocuklar, başarısızlığı engellemek için sosyal durumlardan kendilerini çekme eğilimindedir. Araştırmalara göre, akranlardan olumsuz tepki almakla, düşük motor koordinasyonu olan çocuklarda, sosyal ilişkilerinde düşük yetiye sahip oldukları algısı oluşmaktadır. (Skinner ve Piek, 2001, s.73-74)

Görsel-motor koordinasyonu görsel girdiyle motor çıktıyı eşleştirme becerisidir. Bu nedenle enerji ve zaman bakımından görsel anlamda tam ve düşük maliyetli olan en uygun hareket düzenine ulaşmak için görsel sistem ve motor sistemden bilgileri birleştirme karmaşık sürecini ifade eder. (Tükel, 2013, s.1) Görsel-motor koordinasyonu görsel algı ve parmak-el hareketlerinin iyi koordine olma derecesidir. (Beery ve Beery, 2010, s.13) Görsel-motor koordinasyon etkinlikleri hem motor hem de algısal becerileri içerir ve genelde motor beceri ağırlıklıdır. (Brown, 2012, s.3) Görsel-motor beceriler muhakkak görsel algıyı motor fonksiyonlarına dönüştürme yeteneği gerektirir. Motor kontrolü, motor doğruluğu, motor koordinasyonu ve psikomotor hızı içerir. (Shangavi ve Kelkar, 2005, s.33)

Görsel-motor koordinasyonu, görsel uyaranları kullanarak motor hareketleri koordine etme becerisi olarak tanımlanır. Görsel-motor koordinasyon işlevsel olarak geometrik şekilleri kopyalama becerisi olarak tanımlanır. Bu, el-göz koordinasyonu yazma ve kopyalama, kağıt-kalem ödevleri, tahtadan kopyalama ve çizme gibi ödevlerde ustalaşmak için gereklidir. Üstelik Geleneksel anlamda, görsel-motor koordinasyon ödevleri, serilerdeki şekilleri kopyalamayı içerir ve bu seriler bugün git gide daha karmaşık bir hal almaktadır. (Radovanovic, 2013, s.182)

Görsel-motor koordinasyonu becerileri çocukların eğitimsel değerlendirilmesinin önemli bir kısmını oluşturur. Görsel-motor koordinasyon, görsel algı ve parmak-el hareketlerinin iyi koordine edilme derecesi olarak tanımlanır. Bu tanımlamadan bu görsel-motor koordinasyon becerilerinin nerdeyse herhangi bir günlük etkinlik için gerekli olduğu sonucuna varılabilir. Önceki çalışmalar görsel-motor koordinasyonun bir çocuğun motor gelişiminin ve akademik performansının iyi bir öngörücüsü olduğunu göstermiştir. Görsel-motor koordinasyon becerileri birçok faktöre bağlıdır: ince motor koordinasyonu, motor ketlenmesi ve sürekli dikkat. Bu faktörlere ek olarak görsel-motor koordinasyon bu fonksiyonları birleştirmesi için merkezi sinir sisteminin becerilerine de bağlıdır. (Memisevic ve Sinanovic, 2012, s.372) Görsel-motor koordinasyon sosyal ve duygusal olarak okula uyum için çok önemlidir. Dolayısıyla eksiklikleri zihinsel engel, travmatik beyin hasarı, prematüre çocuklar ve Tourette sendromlu çocuklar gibi edinilmiş veya gelişimsel bozukluklarda mevcuttur. (Memisevic ve Hadzic, 2013, s.46)