Bağımlılık Testleri

Bağımlılığın gelişim sürecinde fizyolojik ve psikolojik faktörler birbirleriyle etkileşim halindedirler. İçsel sıkıntı, mutsuzluk, huzursuzluk, gerginlik gibi hislerden uzaklaşmak için keyif veren bir maddenin alınımı beyindeki haz alma merkezini harekete geçirir. Kişi aynı haz duygusunu yaşayabilmek için devamlı o keyif verici maddeyi kullanır. Bu haz duygusu saman alevi gibi bir anda yoğun bir şekilde parlayan fakat bir o kadar da çabuk sönen bir histir. Zamanla kişinin bünyesi almış olduğu miktara bağışıklık geliştirdikçe daha yüksek dozlarda o maddeyi kullanmak ister ve maddeden yoksun olduğu zamanlarda istemsiz biçimde bedensel kriz belirtileri gösterebilir. Özellikle morfin,
eroin, kokain gibi maddeler beyin ve sinir sistemine doğrudan etki ettiklerinden fizyolojik etkileri yoğundur ve bunun sonucunda bedensel/nörolojik sorunlara sebep olurlar. Beyin kimyasallarına yoğun etkide bulunduklarından bu tür maddelere genellikle hızlı bir biçimde bağımlılık geliştirilir. Keyif verici maddenin kullanılmaması halinde maddenin türüne bağlı olarak bedende yoğun yoksunluk belirtileri görülür ve böylece bir kısır döngü halinde kişi bu tepkileri yatıştırmak için maddeyi kullanmaya devam eder.

Bağımlılığın gelişimsel süreci psikolojik faktörler açısından değerlendirildiğinde kişinin olumsuz hislerine tahammül edememesi ve bunlardan kaçınıp içsel sorunlarını inkâr ederek keyif verici maddelere/davranışlara yöneldiği görülür. Bünyenin giderek alışması ve daha çok miktarlarda almayla ya da daha sıklıkla aynı davranışı tekrar etmeyle kişi günlük yaşantısından ve sorunlarından kısa bir süreliğine uzaklaşmış olur. Madde kullanmadığı ya da bağımlılık geliştiren davranışı sergilemediğinde yoğun huzursuzluk hisseder ve bu sahte rahatlamayı tekrar tekrar deneyimleyerek içinde bulunduğu sıkıntılardan uzaklaşmaya çalışır. Bu, kişi için adeta zorlantılı bir tekrar haline dönüşür ve kişi esas sorununu ele alamadığından sorunun çözümüne de git gide uzaklaşmış olur. Bu sebeple bağımlılık, kişinin günlük yaşantısına ve sorunlara odaklanıp mücadele etmesini zorlaştıran zarar verici bir davranış şeklidir.

• Belirli bir davranışın gerçekleştirilmesi ya da belirli bir maddenin kullanımı ile ilgili yoğun isteği, dürtüleri bastıramamak ve kontrol edememek
• Belirli bir davranışın yapılmadığı ya da maddenin kullanılmadığı zamanlarda gerginlik hissetmek
• Davranışın gerçekleştirilmesinin ya da maddenin kullanımının ardından haz duyma ve rahatlama hissi yaşamak
• Vaktinin çoğunu bağımlılık geliştirilen davranışa/maddeye ayırmak ve onu gittikçe de daha çok hayatının odak noktasına koymak
• Vaktinin çoğunu belirli bir uğraşıya harcadığından iş veya okulla ilgili sorumluluklarını, sosyal ve özel ilişkilerini ihmal etmek
• Kendini kontrol etmeye çabalarında, bağımlılık geliştirilen maddeyi/davranışı azaltma veya bırakma girişimlerinde başarısız olmak
• Yaşamındaki görevler ve sosyal ilişkilerle ilgili çok önemli işlere dahi odaklanamamak
• İş/okul, sosyal, ekonomik, fiziksel ve ruhsal sağlık açıdan sorunlar yaşamaya rağmen bağımlı olunan maddeyi/davranışı bırakamamak
• Maddenin kullanılmadığı/davranışın gerçekleşmediği durumlarda yoğun huzursuzluk ve rahatsızlık hissedilmesi
• Kullanılan maddeye karşı zamanla tolerans geliştirmek: Gittikçe daha sık aralıklarla ve daha yüksek miktarlarda kullanmaya ihtiyaç duymak

Yukarıdaki belirtilerden en az bir kaçını kendinizde gözlemliyorsanız, bir uzman psikolog ya da psikiyatrdan destek almak için başvuruda bulunabilirsiniz. Psikologla görüşmek için, kliniğimizin psikolojik destek biriminden randevu talebinde bulunabilirisiniz. Tedavi sürecinde, genellikle psikolog ve psikiyatr ortak çalışır. Psikiyatr duruma göre gereken psikiyatrik ilaçları reçete ederek süreci destekler. Psikolog ise kişinin esas duygularını, içsel çatışmalarını fark etmesi ve değişimini desteklemek üzere psikoterapi müdahaleleriyle sürece destek olur.