Zeka ve Muhakeme Seviyesi

Zeka, insana ait bireysel farklılıklar açısından en önemli konulardan biridir. Dolayısıyla Konusu tartışılan ve üzerinde en çok spekülasyon yapılan bireysel farklılıklardandır. Özellikle insan ve insana ait davranışların anlaşılması zira işlenmesi çoğu zaman zekâ ile ilişkili olarak ele alınmıştır. Düşüncenin nasıl oluştuğu, beynin insan davranışlarını hangi mekanizmayla nasıl gerçekleştirdiği; öğrenme, algılama, karar verme, akılda tutma, problem çözme, iletişim kurma, yaratıcılık, sezgi gibi zihinsel süreçlerin nasıl geliştiği soruları uzun yıllar boyunca filozofların ve bilim adamlarının zihinlerini meşgul etmiş ve onları geçmişten günümüze kadar bu sorulara yanıt bulma amaçlı birçok araştırma yapmaya yöneltmiştir.

Zeka nedir?

Açıkcası bu konuda günümüzde belirlenmiş kesin bir tanım yoktur. Kuşkusuz belirgin bir tanım olmamasının yanı sıra yapılan tanımlamalarda da mutlaka eksik bir yan görülmektedir. Zekanın ne olduğuna ilişkin tartışmalar yıllarca yapılmış hatta günümüzde çalışmalar devam etmektedir. Üstelik 1976’da Robinson ve Robinson zekayla ilgili birçok kuramı analiz etmişler ve bu kuramlarda yer alan bilgilere dayanarak zekanın en fazla kullanılan üç özelliğini saptamışlardır. (Patton, Panna, Beirne-Smith, 1986)

Öğrenme kapasitesi: Kişinin verilen eğitimden yararlanabilme kapasitesi
Öğrenilmiş bilginin toplamı: Kişinin kendi yetenekleri içinde öğrendiği tüm kavram ve bilgiler
Çevrenin istemlerine uyabilme: Kişinin kendisini çevresine ve çevresinde görülen değişikliklere başarılı bir şekilde uyum gösterebilmesi becerisi.

Zeka’yı Etkileyen Faktörler

Birçok biliminsanına göre zekâ doğuştan gelir ve büyük ölçüde kalıtımın etkisiyle beslenir. Çocuğun zekâ gücü annesiyle babasının zekâ ortalamasına yakınıdır, biraz altında, biraz üstünde olabilmektedir. Zekâyı çeşitli çevresel faktörlerde etkilemektedir. Bunlar anne karnındaki nedenler, doğum sırasındaki nedenler, travmalar, ateşli hastalıklar, eğitim, ailenin sosyo-ekonomik düzeyi gibi. Ancak çocuğun zekâsı çevrenin etkisini aşabilmektedir. Çocuk ne kadar çok zekiyse çevrenin etkisi o kadar azalmaktadır. Gelişim üzerindeki biyolojik ve çevresel etkiler iki çeşittir.

Biyolojik etkiler;

Bir türün bütün üyelerince paylaşılan, türe özgü etkinliklerdir (bebeğin beslenme ve bakımı için başkalarına gereksinme duyması gibi)
Her kişiye özgü olan genetik özelliklerdir (bireyler arasındaki farklılıklar)

Çevresel etkiler;